Ngọn tháp bí ẩn nơi biên giới
Nằm ở xã biên giới Mỹ Lý, huyện Kỳ Sơn, tháp Yên Hòa cao gần 30 m, đắp nhiều hoa văn tinh xảo. Hiện nguồn gốc, năm xây dựng tháp vẫn là bí ẩn.
Từ trung tâm thị trấn Mường Xén, huyện Kỳ Sơn, khách phải vượt khoảng 60 km đường bộ, hoặc ngược sông Nậm Nơn 4 giờ mới tới tháp. Công trình nằm trên sườn núi khá bằng phẳng, bao quanh là khu dân cư, cách đường biên giới với Lào vài km.
Tháp được xây bằng gạch đất nung, liên kết bằng vôi vữa trộn cát, bốn mặt có cấu tạo giống nhau, đắp nhiều phù điêu, hoa văn. Chân tháp hình vuông, cạnh 4,5 m, không có cửa; thân nhỏ dần về phần ngọn, tổng chiều cao gần 30 m. Hiện tháp có nhiều vết nứt, lỗ thủng, gạch bị bong tróc ở phần chân.
Toàn cảnh tháp Yên Hòa. Ảnh: Hải Bình
Theo ông Lô Văn Liễu, Bí thư Đảng ủy xã Mỹ Lý, chưa có tài liệu nghiên cứu nào về tháp. Qua truyền miệng của nhiều thế hệ dân bản, tháp có từ thế kỷ XI. Bấy giờ, nơi đây còn có ngôi chùa, có nhiều sư tăng thờ tự và truyền bá đạo Phật.
Tháp có rất nhiều tượng Phật bằng đồng được xếp xung quanh và giấu phía trong. Đỉnh tháp còn có viên xá lợi màu xanh da trời, nhưng bị mất từ lúc nào không rõ. Sau nhiều biến cố, chùa bị sập, chỉ trơ trọi ngọn tháp.
Đến những năm 80 của thế kỷ XX, do lời đồn trong tháp có của quý nên kẻ xấu đã chọc thủng nhiều lỗ ở thân tháp tìm kiếm. Nhiều tượng Phật bằng đồng từ vài chục cm trở lên nằm trong thân tháp bị lấy đi. Vài năm sau, người dân phát hiện một số tượng Phật bị bỏ lại quanh thân tháp, từ đó xuất hiện nhiều câu chuyện nhuốm màu bí ẩn như kẻ trộm tượng Phật gặp xui xẻo nên chủ động trả tượng.
"Một số tượng Phật do người dân thu gom, bàn giao, chính quyền xã và bản đang bảo quản. Đây được xem là tài sản quý, sau này nếu tháp được trùng tu, những tượng này sẽ được trả về vị trí cũ", ông Liễu nói và cho rằng chính việc kẻ xấu đục lỗ tìm kiếm tượng đồng và tác động của thời gian khiến phần gạch xây lâu ngày ngấm nước, bong tróc, tháp có nguy cơ sập.
Một số tượng đồng được kẻ xấu trả lại, hiện do chính quyền xã bảo quản. Ảnh: CTV
Hiện vào mùng một, ngày rằm và lễ Tết, bà con dân tộc Thái ở bản đều mang hương hoa, bánh trái tới gần tháp cầu bình an. Để tránh nguy hiểm cho người dân, UBND xã Mỹ Lý dựng biển cảnh báo. "Chúng tôi mong tháp được tu bổ để trở thành điểm tâm linh, giữ lại di tích văn hóa độc đáo", ông Liễu nói.
Ông Hồ Mạnh Hà, Phó trưởng phòng Quản lý Di sản văn hóa (Sở Văn hóa và Thể thao Nghệ An), cho biết trước đây tháp có tên Xằng Tớ (ý nói một cái bản ở khu vực tháp), về sau khi lập bản Yên Hòa thì mang tên bản.
Đánh giá về giá trị công trình, ông Hà nói tháp có kiến trúc độc đáo, độ tinh xảo cao. Nổi bật là hoa văn về Phật giáo như phù điêu về tượng Phật, hình hoa sen, cúc, voi, ngựa... được làm tỉ mẩn dù vật liệu chỉ là vôi vữa. "Nhiều tháp thời xưa ít hoa văn, song Yên Hòa lại nhiều, rất khó lý giải", ông Hà nói.
Tuy nhiên, ông Hà cho rằng tháp chỉ 350-400 tuổi vì "màu sắc gạch, vết vôi trộn cát vẫn còn mới nên không thể nói công trình tồn tại tới nghìn năm". Những người xây tháp có thể là bộ phận cư dân sinh sống ở vùng đất này, có tay nghề cao. Ở Nghệ An không tháp nào có kiến trúc tương tự.
Một góc chân tháp bị sụt lở. Ảnh: Hải Bình
Lãnh đạo phòng Quản lý Di sản văn hóa lo ngại nếu không khẩn trương tu bổ, tháp có nguy cơ đổ sập. "Ba việc cần làm với tháp gồm: Tu bổ; xếp hạng di tích và đề án nghiên cứu sâu về công trình", ông Hà nói. Từ năm 2018, tháp Yên Hòa đã có trong danh mục kiểm kê của UBND tỉnh Nghệ An.
Ghi nhận công trình đang xuống cấp nghiêm trọng, đại diện UBND huyện Kỳ Sơn giải thích việc chậm tu bổ do một số vướng mắc, trong đó có vấn đề kinh phí. "Thời gian tới, chính quyền sẽ lên kế hoạch tu bổ để giữ lại di tích độc đáo này, trở thành điểm du lịch của huyện", đại diện Ủy ban huyện nói.
Hiện trạng tháp cổ Yên Hòa. Video: Hải Bình
Tin cùng chuyên mục
Mẹ đẻ H'Hen Niê hiếm hoi lộ diện sau khi con gái kết hôn
GĐXH - Mẹ đẻ của H'Hen Niê xuất hiện cùng con gái mới đây đã gây chú ý vì diện áo dài truyền thống thay vì trang phục truyền thống Ê đê như mọi lần.
Á hậu Lê Phương Thảo bị tố mập mờ chuyện học ở Đại học Harvard
Á hậu 1 Hoa hậu Thể thao Việt Nam 2022 - Lê Phương Thảo - gây ồn ào sau khi khoe thông tin được nhận vào Đại học Harvard. Nhiều người cho biết cô chỉ đang theo học tại một trong 12 trường cấp bằng của Đại học Harvard.
Chỉ 3 tiếng mở bán, show diễn của Sơn Tùng M
Chỉ 3 tiếng mở bán, show diễn của Sơn Tùng M-TP, Isaac, Hoàng Dũng, Orange “cháy vé”
Cuộc gặp gỡ định mệnh của cặp đôi phi công Việt
Một trong những câu chuyện đẹp ấy là cặp đôi phi công của Vietnam Airlines Đỗ Minh Đức (sinh năm 1988) và Ngô Gia Hân (sinh năm 1998). Họ đã cùng nhau viết nên hành trình yêu thương, cùng nhau chia sẻ niềm đam mê với bầu trời và những chuyến bay.
Hoa hậu Đại sứ doanh nhân toàn năng Châu Á Phạm Thị Cúc: Tình yêu khiến ai cũng phải trẻ lại
Ai cũng biết cặp doanh nhân nổi tiếng xứ Thanh Phạm Thị Cúc và ông chủ của thương hiệu Vàng bạc đá quý Quang Hiểu đã hạnh phúc bên nhau gần 3 thập kỷ. Cuộc sống có những lúc thăng trầm, cũng có khi mệt mỏi, nhưng điều còn đọng lại là những thấu hiểu, trân trọng và nâng niu lẫn nhau.
Bí quyết sống chung với mẹ chồng
Sau khi kết hôn, tôi chuyển đến căn hộ chúng tôi đã thuê và trang bị nội thất. Chồng tôi và mẹ anh đã sống ở đó 3 tháng trước khi tôi về. Tôi đã lường trước những khó khăn ban đầu nhưng vẫn nghĩ rằng chúng tôi sẽ sống vui vẻ như 3 người trưởng thành. Tôi không biết niềm tin của mình sắp bị thử thách.
